Orhan Veli Kanık / 1914_1950

Bir Garip Orhan Veli

“Bir yer var, biliyorum

 Her şeyi söylemek mümkün

Epeyce yaklaşmışım duyuyorum

Anlatamıyorum”

               Nedir anlatamadığı şairin?

          “Ağlasam sesimi duyar mısınız mısralarımda / dokunabilir misiniz gözyaşlarıma ellerinizle” diyen adamın sözü ne çok şey anlatıyor aslında. Şiir biraz da bu değil mi? Mısralarda ağlayıp gülmek, mısralarda hayat bulmak ve ölmek…

              Anlatamadığını söylediği şeyi o “ bilmezdim şarkıların bu kadar güzel, kelimelerinse kifayetsiz olduğunu, bu derde düşmeden önce” diyerek ne güzel de anlatmış değil mi? Bu dizeleri okuyup da hiçbir şey hissetmeyen var mıdır? Bir şey hatırlamayan, ‘ah, ben de…’ demeyen var mıdır?

          Yaşam Orhan Veli’nin elinde öyle bir şekillenmiş ki, içinde her şey var. Yani yaşamın ta kendisi… Onun sevinçlerine de gözyaşlarına da ellerimizle dokunduk aslında, sesini duyduk, onunla gözlerimizi kapatıp seyrettik yedi tepeli kenti. Onunla hatırladık ayağımızdaki nasırı, cebimizin delik olduğunu. “kevgir misin be kardeşlik” dedik bazen biz de kendimize.

“cep delik, cepken delik / yen delik, mintan delik”…

          Yaşam öğüdünü ondan aldık kimi zaman. “Basit yaşayacaksın, mesela susayınca su içecek kadar basit.” dediğinde ya da “sevince, lafı dolandırmadan söylediğin ‘seni seviyorum’ gibi, basit bir öpücük yetecek sana” dediğinde… hayatı basitçe sevip yaşamayı öğrendik. “ O öpücük için yapacaksın hayatının kavgasını, o öpücük için yiyeceksin hayatının dayağını…” dediğinde anladık yaşamın anlamını.

          Bazen de gülerek baktık hayata onun Dalgacı Mahmut’uyla.

“İşim gücüm budur benim

   Gökyüzünü boyarım her sabah

Hepiniz uykudayken

Uyanır bakarsınız ki mavi”

          Özgürlüğe koşarız kimi zaman da bir Orhan Veli şiiriyle. Umarsız ve çılgınca…

“Heeeey!

Ne duruyorsun be, at kendini denize;

Geride bekliyenin varmış, aldırma;

Görmüyor musun, her yanda hürriyet;

Yelken ol, kürek ol, dümen ol, balık ol, su ol;

Git gidebildiğin yere.”

          Sorgularız onunla birlikte , hava,su, bulut,dere tepe,yağmur çamur ve esirlik bedavayken niye hürriyet kelle fiyatınadır, diye.

“Bedava yaşıyoruz, bedava

Hava bedava, bulut bedava

…

Peynir ekmek değil ama

Acı su bedava”

          Hızlı yaşayıp genç ölenlerdendi o, ölene kadar da yazdı. Ölümünden sonra diş fırçasına sarılı bir şiiri bulundu. O ‘Garip’ topluluğunun en garip adamıydı. Zamanı durduran şairi bugün tanımayan yoktur ama döneminde çok yadırgandı, çok eleştirildi, çok da sevildi. Türkçeyi o kadar güzel kullandı ki, her şeyi söyledi rahatça ve şiirden uzak insanlara bile kolayca ulaştı.

          Öldüğünde 36 yaşındaydı ama bir o kadar daha yaşamış gibi çok şey sığdırdı dizelere.

İstanbul’da Boğaziçi’nde

Bir garip Orhan Veli’yim

Veli’nin oğluyum

Tarifsiz kederler içindeyim

Rumeli Hisarı’na oturmuşum

Oturmuş da bir türkü tutturmuşum

İstanbul’un mermer taşları

Başıma da konuyor martı kuşları

Gözlerimden boşanır hicran yaşları

Edalım…

Senin yüzünden bu halim.