Şeytan Ayrıntıda Gizlidir / Ahmet Ümit

"... Yüzünde ince, kırılgan, kendini ortaya koymaktan çekinen bir ifade var. Sanki Tanrı bir kız ile bir delikanlının çizgilerini üst üste koyup öyle biçimlendirmiş yüzünü. Sokakta, otobüste bakışlarınız karşılaşsa ona gülümsemeden geçemezsiniz."

İstanbul'un karmaşık hayatı, nefes alan insanlar kadar nefesine son verilen insanların portreleri, suç ve suçun gerekçeleri... Sıradan ve masum görünen insanların derinlerine gizlenmiş katiller... Bir suç romanı Ahmet Ümit'in kaleminden. Bir yandan kurgularla polisiye, diğer yandan İstanbul'un ve tüm ülkenin gerçekleri, karanlık dünyalar, katili katil yapan koşullar. Her şey olağan dünyada olduğu gibi aslında. 

Türk edebiyatında polisiye türü ne yazık ki ihmal edilmiştir ya da edebi nitelik taşımayan ürünler ortaya konmuştur. Günümüzde bile hala polisiyeyi bir edebi tür saymayanlar vardır. Edebiyat tarihimize bakıldığında, edebiyatımızın ilk polisiye yazarı olarak Ahmet Mithat Efendi'yi görebiliriz. Ancak Tanzimat dönemi, roman ve öyküyle yeni tanıştığımız ve teknik kusurlarla dolu eserler verdiğimiz bir dönem olduğu için, Ahmet Hamdi'nin eserlerinde de kusurlar vardır. Buna rağmen yazarın Esrar_ı Cinayat'ını ilk polisiye romanımız sayabiliriz. Ardından pek çok yazar ve gazeteci bu türde ürünler vermiş ama yeterli ilgiyi görememiştir. 

Cumhuriyet döneminin özgün eserlerinden, Pınar Kür'ün Bir Cinayet Romanı, Cinayet Fakültesi romanları da polisiye türün özelliklerini taşır. Çetin Altan'ın Rıza Bey'in Polisiye Öyküleri de aynı şekilde... Ancak bu yazarlarımız polisiye ve suç türünü tek başına kullanan kalemler değildir.

Bu türü son yıllarda en çok Ahmet Ümit'te görüyoruz. İlk romanı Sis ve Gece polisiye edebiyatının ilgi görmesinde oldukça önemlidir ve bu türde baş eser kabul edilmiştir. Ama bence Patasana romanı, içinde hem arkeoloji, hem tarih, hem suç barındırması bakımından, üslubunun da etkisiyle, en güzel eseridir. Bu sayfada sizlere tanıtmaya çalıştığım 2002'de yayımlanan öykü kitabı Şeytan Ayrıntıda Gizlidir de, polisiyeöyküler sevenler için iyi bir seçenek diye düşünüyorum.