Yaşadıkça / Rıfat Ilgaz

...

"Göremedik sıkıntısız yaşandığını

Rahatın şiirini yazamadık

Bizim de bir çift sözümüz vardı

Nar çiçeği, gül dalı üstüne

Dudaklarımızda kaldı" Rıfat Ilgaz

Yazıldığı dönemde toplatılan kitaplardan biridir Yaşadıkça. Kitap, "İçimizden Biri, Biraz Daha Sabır, Kuş Misali, Parmaklığın Ötesinden" başlıkları altında 4 bölümde toplanmış şiirlerden oluşur. Her şiirde yaşanmışlık, doğallık, toplumdan ve bireyden bir parça, kısacası gerçeklik var. 

"Şairin tek başına duyduğunu, düşündüğünü yansıtması önemini yitirmiştir artık. Topluma yeni biçimler vermekte olan işçi sınıfının değiştirici bir bireyi olarak yaşama yeni anlamlar katması, geleceğe olan güvenini açığa vurması, iyimser bir duyarlılık içinde çağının yeni gerçeklerini belirtmesi görevi başlamıştır şairin." 
Militan / Haziran 1976

Toplumcu yazar, şair Rıfat Ilgaz, gerek romanları, gerek mizah öyküleri gerekse şiirleriyle yaşadığı dönemde büyük çalkantılar yaratmış ve döneminin pek çok aydını gibi düşünüp yazdıklarından dolayı yargılanmış, mahkum edilmiştir. Ülkemizde daha çok Hababam Sınıfı ile tanınır ve sevilir. Ama ben onu en çok şairliğiyle, şiirleriyle sevdim. Sade, süsten uzak ve yalın şiirleri yaşanmışlığın en güzel özeti adeta. Yaşadıkça şiir kitabındaki şiirlerde de oldukça yalın bir dille toplumsal gerçekçiliğini sürdüren şair: " Toplumu değiştirme, oluşturma çabası içinde şair kendisini de değiştirip oluşturacaktır." der Militan'daki şiirle ilgili görüşlerinde. 

Yaşadığı dönemin gerçeklerini içselleştiren Rıfat Ilgaz, sanatın çekiciliğini gerçek ve yaşanmışlık içinde bulur. 

" Daha bu ay başında giydi

Beyaz gömleği

Bekliyor ağır hastasını tek yataklıda

Sabahı bulmaz bu nöbet

Ha kesildi, ha kesilecek nefesi

Nabız yüksek

Belki gece yarısında biter bu sayıklama

Belki kuşluğa dayanır

İşte gözler kaydı bir yana

Dudaklarsa aralık"

...

Toplumla içli dışlıdır Rıfat Ilgaz, yaşadığı çağa duyarlıdır ve gerçekliğin yaratılmasında sanatçı olarak sorumluluk hisseder.

"1944 yılındasın yanlışın yok

Doğrudur dağıldığı esir pazarlarının

Tek forsa kalmadı kalyonlara çakılı

Roma sirklerinde atılmıyor köleler

Aç aslanların ağzına

Çoktan yerle bir ettiler Bastil'i

Kenar mahalleliler

Özgürlük şarkısıdır söylenen Volga boylarında

Ne Taif'tesin ne Magosa zindanında

Yalnız namı kalmıştır kaleme alanın

"Vatan Kasidesi"ni

Seviyoruz her zamandan fazla Fikret'i

Yeni anlaşıldı manası "Millet Şarkısı'nın

Aynı "Sis"tir memleketin üzerindeki"

...

Rıfat Ilgaz'ın Yaşadıkça dışında, yayımlanmış pek çok şiir kitabı vardır: Yarenlik, Sınıf, Devam, Üsküdar'da Sabah Oldu, Karakılçık bunlardan bazıları.

1993'te yitirdiğimiz Rıfat Ilgaz, son şiirinde ne kadar doğal, ne kadar da içimizden birini anlatıyor üç dizeyle, "boşa gitmesin son sıcaklığım" diyerek. Samimi, sade, doğal ve akıcı üslubuyla...

Kısacası o, halktan biriydi, halkın şairiydi; biraz sen biraz ben, içimizden çıkan duyarlı bir yürek işte!..