Abim Deniz / Can Dündar

"Bir gün nehirler gibi çağlayarak derinden

Dağlardan, ormanlardan sana akacak mıyım?

Ey deniz, şöyle bir gün sana bakacak mıyım

Elma bahçelerinden, fındık bahçelerinden?"

                                         ( Ömer Bedrettin Uşaklı )

Can Yayınlarından 2014'te ilk baskısı yapılan Abim Deniz, mektup, fotoğraf ve anılardan oluşan bir anlatı...  Bir döneme tanıklık ederek büyümüş, abisinin idamına şahit olmuş, 6 Mayıs '72 tarihinin ağırlığını yüreğinde taşıyarak yaşamış olan Hamdi Gezmiş, yani  Deniz Gezmiş'in küçük kardeşi anlatıyor o günleri. Çocukluk ve ilk gençliklerini, siyasi duruşlarını, dönemi ve tabi idamları... 

Anlatıda iki tekniği iç içe görüyoruz, Hamdi Gezmişin anıları ve Can Dündar'ın dönemle ilgili aktardığı bilgiler. İki anlatım iç içe... Bir solukta okunuyor kitap, hiç yorucu değil, zira bol bol fotoğraf var. En çok da mektuplar sarıyor okuru, baba Cemil'le Deniz'in birbirlerine yazdıkları mektuplar...

Macera, direniş, umut dolu kısacık bir yaşam hikayesi anlatılıyor kitapta, 70'li yılların hazin gençliği ve bir ailenin dramı... '47 ile '72 yılları arasına sıkıştırılmış bir yaşam ve darbe günleri... O günlere bir kardeşin gözlerinden, bir babanın yüreğinden hüzünlü bir bakış... 

"İnsan korkunçtur." diyor Cemil Gezmiş, oğluna yazdığı bir mektupta, kendisi ve ülkesi için idealleri olan oğluna... "Karlı bir şubat sabahı Ayaş'ta gözlerini açtığın zaman ilk işin ağlamak olmuştu. Şimdi anlıyorum; çünkü karşında ilk defa bizleri görmüştün, insanları... Yani bütün istikbalini onların mutlu olmaları uğrunda feda edeceğin insanları... Canavarların en korkuncu olan bizleri..."

Herkesin okuması gerektiğini düşündüğüm kitaplardan biri bu. Çünkü duruşumuz, hayata bakışımız ne olursa olsun, yakın tarihe ışık tutan belgesellere, belgesel tadında romanlara vb. uzak durmamalıyız bence. Bugünü anlamanın en iyi yolu dünü bilmekten geçiyor çünkü. Eğer hala okumadıysanız, Nihat Behram'ın "Darağacına Giden Üç Fidan"ı da muhteşem, tıpkı Abim Deniz gibi...